De afsluiting van wijn

Een tijd geleden kreeg ik een fles rode wijn uit 2017 uit Spanje. Die schonk ik uit met behulp van de coravin*. De holle naald ging via de capsule, door de kurk en ik schonk een glas wijn in, met de bedoeling de rest te bewaren. Nadat de naald van de coravin verwijderd was, en de fles weer plat lag, begon de fles te lekken. De kurk sloot niet meer af en bleek van kunststof te zijn. Wat een teleurstelling!
Welke rol speelt de keuze van afsluiting bij wijn voor het behoud en de rijping van wijn, wat zijn de verschillen.

De afsluiting van een wijnfles dient om wijn te beschermen tegen bederf, indringers en oxidatie door zuurstof. Zuurstof speelt namelijk een belangrijke rol bij de wijnbereiding en moet gereguleerd worden. Er is geen enkele afsluiting die helemaal geen zuurstof doorlaat. De vier meest voorkomende afsluitingen zijn natuurkurk, conglomeraatkurk, schroefdop en synthetische kurk. De keuze is aan de wijnmaker.

Natuurkurk

Natuurkurk wordt gemaakt van de Quercus suber (een eik) en wordt sinds de 17e eeuw gebruikt. De natuurkurk bestaat voor 70-90% uit lucht en sluit helemaal af. Ik dacht altijd dat de kurk zuurstof doorliet, maar dat is niet zo. Alleen de zuurstof die in de kleine holletjes en gangen van de kurk zit, komt langzaam bij de wijn, ook wel micro-oxidatie genaamd, waardoor de wijn kan ouderen. Deze afsluiting is vooral geschikt voor rode wijnen die baat hebben bij een kleine hoeveelheid zuurstof in de fles. De prijs van natuurkurk is tussen de van 50 ct. tot boven 1 euro. Natuurkurk geeft een gevoel van authenticiteit en luxe aan wijn en wordt van oudsher gebruikt.

Conglomeraatkurk

Conglomeraatkurk is gemaakt van kleine stukjes natuurlijke kurk die samengeperst en gelijmd zijn met hightech vul- en bindmiddelen. Deze kurk is luchtdicht en bevat minder lucht dan natuurkurk door de bindmiddelen, wat zorgt voor een meer zuurstofarme omgeving. Deze kurk is meer geschikt voor wijnen die niet bedoeld zijn om lang te rijpen. De kosten liggen rond de 30 cent.

Schroefdop

In 1959 is de schroefdop ontwikkeld. De reden was omdat wijn met natuurkurk regelmatig bedorven was door de aanwezigheid van bacteriën en schimmels. Dit wordt ook wel kurk ofwel TCA genoemd. Schroefdoppen sluiten nooit 100% af. Soms zit er een klein extra plaatje in de schroefdop, dat liner heet, dat kan bewegen. Hiermee kan zuurstofdoorlating geregeld worden. Dus met een schroefdop kun je wel meer regelen. De kosten zijn ongeveer 15 ct. De schroefdop heeft zijn imago niet mee. Maar in Duitsland, Nieuw-Zeeland en Australië wordt de schroefdop vaak gebruikt, ook voor wijnen die kunnen rijpen.

De synthetische kurk

En tot slot de synthetische kurk, vooral ontstaan vanuit kostenoverwegingen. Deze is goedkoper en heeft hetzelfde uiterlijk als echte kurk. Deze afsluiting is het minst goed. Deze kurk is niet flexibel en kan in de loop van de tijd hard worden en kromtrekken. Deze kan dan ook het best gebruikt worden voor wijnen die niet hoeven te rijpen, wijnen die je direct kunt drinken. De synthetische kurk kan ook een rubbersmaak achterlaten. De synthetische kurk kost ongeveer 20 ct.

Conclusie

Om terug te gaan naar de wijn die ik geopend heb. Een zes jaar oude wijn met een synthetische kurk. Dit lijkt een onlogische en tegenstrijdige keuze. Een stop die niet zorgt voor micro-oxidatie. Een dop die authentiek lijkt, maar het niet is. Dat lijkt mij niet te matchen en dat vind ik geen goed teken. Dus weg was het goede imago van deze wijn. Wat mij betreft zegt de keuze van de afsluiting van wijn iets over het bewaarpotentieel van de wijn.

*De coravin is een apparaatje waarmee je de kurk kunt doorboren met een naald, vervolgens spuit je argongas in de fles en kun je een glas wijn uitschenken. Wanneer de naald verwijderd is, sluit de kurk zich weer, waardoor de wijn nog lang te bewaren is.